۴۰نکته درباره اصول و بهداشت مطالعه
مقدمه
مطالعه ، همانند انجام هر کاریا فعالیتهای دیگر ، نیازمند استفاده از روش درست است . رشد و شکو فایی اندیشه ، تواناییها و فرهنگ و انسان به کمیت و کیفیت مطالعه او بستگی دارد . اگر به دقت بررسی کنیم خواهیم دید که یکی از دلایل افت تحصیلی برخی از دانش آموزان این است که شیوه مطالعه آنها بر طبق روشهای اصول صحیح مطالعه نیست و نه اینکه لزوماً مطالعه می کنند . عدم رعایت اصول و بهداشت مطالعه موجب پایین آمدن سطح کارآیی . بازدهی انسان ، تضعیف روحیه ، کاهش اعتماد به نفس و خستگی و دلزدگی از مطالعه می شود . واقعیت این است که در دنیا ی امروز که عصر اطلاعات و نبرد اندیشه ها و مغزها ست با انبوه فرآیند اطلاعات اعم از کتاب و،مجله ، روزنامه و ... مواجه است ، در این مقاله به ذکر پیشنهاد ها و توصیه هایی می پردازیم که رعایت آنها در هنگام مطالعه تقریباً برای همه افرا د مفید و ضروری به نظر می رسد .
ادامشو میخوای پس برو به ادامه مطلب
مقدمه
مطالعه ، همانند انجام هر کاریا فعالیتهای دیگر ، نیازمند استفاده از روش
درست است . رشد و شکو فایی اندیشه ، تواناییها و فرهنگ و انسان به کمیت و
کیفیت مطالعه او بستگی دارد . اگر به دقت بررسی کنیم خواهیم دید که یکی از
دلایل افت تحصیلی برخی از دانش آموزان این است که شیوه مطالعه آنها بر طبق
روشهای اصول صحیح مطالعه نیست و نه اینکه لزوماً مطالعه می کنند . عدم
رعایت اصول و بهداشت مطالعه موجب پایین آمدن سطح کارآیی . بازدهی انسان ،
تضعیف روحیه ، کاهش اعتماد به نفس و خستگی و دلزدگی از مطالعه می شود .
واقعیت این است که در دنیا ی امروز که عصر اطلاعات و نبرد اندیشه ها و
مغزها ست با انبوه فرآیند اطلاعات اعم از کتاب و،مجله ، روزنامه و ...
مواجه است ، در این مقاله به ذکر پیشنهاد ها و توصیه هایی می پردازیم که
رعایت آنها در هنگام مطالعه تقریباً برای همه افرا د مفید و ضروری به نظر
می رسد .
1- هدف :
قبل از شروع مطالعه ، حتماً مدت را مشخص کنید . هدف از مطالعه می تواند
شامل لذت بردن از یک داستان ، فهمیدن یک مطلب ، شرکت در کنکور یا آمادگی
برای امتحان و .... باشد .
2- اعتماد :
اعتماد به خود و اعتقاد به توانستن ، موفقیت و کامروایی را به به
ارمغان می آورد به خود اعتماد کنید و معتقد باشید که قادر به انجام هر
کاری هستید . هنگامی که شما حافظه خود را ضعیف می دانید به خود را ضعیف می
دانید . به خود تلقین کرده اید همه چیز را فراموش کنید .
3- برنامه ریزی :
برای کارهای روزمره و تصمیمهای خود را برنامه داشته باشید . برنامه
ریزی ، همت و پشتکار ، پله های موفقیت را تشکیل می دهند . بر طبق برنامه
عمل کنیم و از اینکه توانستید کل برنامه را در مدت مقرر تمام کنید . مأ
یوس نشویید .
4- خونسردی :
دلهره و اضطراب ، عدم موفقیت را در بر دارد و شما را بسوی شکست خواهد
کشاند . به شکست فکر نکنید و هر گونه دلهره و اضطراب را با ایجاد افکار
مثبت و اعتماد به نفس از بین ببرید .
5- علاقه :
علاقه در مطالعه نقش مهمی ایفا می کند اگر مطالب را با علاقه برای فهمیدم
و یا برای یک هدف مشخص بخوانید . آنها را بهتر درک می کنید و بیشتر به
خاطر خواهید سپرد .
6- تفکر و اندیشه مثبت :
به همه مسائل و موضو ع های زندگی خود با نظر مثبت بنگرید . به انچه که هست
فکر کنید . نه به انچه که نیست . تفکر منفی آثار زیان باری در بر خواهد
داشت .
7- احساس رضا مندی :
سعی کنید که پس از هر مطلب ، خود را تقویت کرده ، احساس رضامندی و خود ارزشمندی کنید .
8 _ تمرکز حواس :
برای به خاطر سپردن و یا به یاد آوردن هر مطلب باید تمرکز حواس داشته
باشید . به عبارت دیگر ، در حالی که حواس شما به چیزی دیگری است ، حافظه
نمی تواند مطلبی را به خاطر بسپرد یا به یاد آورد.
9- طبقه بندی مطالب :
هر قدر نکات به یاد سپرده شده بهم مرتبط تر باشند و منظم تر طبقه بندی
شوند بهتر در خاطر می مانند و به یاد آوردن آنها راحتر و سریع تر خواهد
بود .
10- فهمیدن مطالب :
حتی الامکان سعی کنید که مطالب را بفمید و به خاطر بسپاریید ، زیرا مطالبی که طوطی وار حفظ شده اند ، خیلی زود فراموش خواهند شد .
11- فعال بودن :
در هنگام مطالعه باید فعال بود . یادداشت برداری ، حاشیه نویسی ، طبقه
بندی و سازمان دادن ، برجسته و بارز ساختن . نکات مهم ، طالب مورد نظر به
زبان خود تکرار کردن مطالب و ... از جمله فنونی هستند که انسان را در
هنگام مطالعه فعال نگه میدارند .
12- فشار نیاوردن به حافظه :
از فشار آوردن به حافظه خود و متراکم کردن زمان فراگیری جداً بپرهیزید ودر
فعالیتهای ذهنی بین هر 40 – 30 دقیقه یک بار به مدت 5 دقیقه استراحت و
تنفس عمیق داشته باشید .
13- اجتناب از مطالعه اجباری :
هنگامی که بسیاز خسته هستید و یا بعد از مدتی مطالعه خسته شده و تمرکز
حواس خود را از دست داده اید ، بهتر است سعی نکنید مطالعه را بطور اجباری
ادامه دهید ، زیرا این امر باعث دلزدگی شما از مطالب خواهد شد .
14- مرور مطالب :
بهتر است مطالبی را که قرار است مطالعه کنید در ابتدا به صورت کلی و اجمالی مرور کنید و سپس مطالعه جزئیات را شروع کنید .
15- استراحت مطلق پس از مطالعه علمی :
میزان از دست دادن مطالب و فراموشی حافظه ، در خواب به مراتب کمتر از
بیداری است . بنابراین بعد از آموختن یک مطلب علمی و مشکل ( بخصوص قبل از
امتحان ) مدتی استراحت مطلق داشته باشید .
16- تکرار :
در به خاطر سپردن مطالب سعی کنید مطلب را بفهمید وخلاصه آن را در ذهن خود تکرار کنید .
17- تکرار:
مهمترین و اساسی ترین مرحله در یادگیری درست است .
18- تحرک و ورزش :
برای رسیدن به اهداف خود در زندگی تلاش کنید . روزها را با ورزش آغاز کنید
و برای تقویت روحیه خود ، اهدافتان را در ذهن تجسسم کرده و هر گونه تردید
در رسیدن به آنها را دور بریزید که تردید ها بازدارنده هستند .
19- مکان مطالعه :
استفاده از یک مکان مشخص برای مطالعه به تمرکز حواس کمک می کند . حتی
الامکان بهتر است در محل بخصوصی مطالعه کنید و مکان مطالعه خود را کمتر
تغییر دهید .
20- محل یا مکان مطالعه :
همچنین باید عاری از سر و صدا باشد و عوامل و محرک هایی که منجر به حواس پرتی می شوند در آنجا به حداقل ممکن کاهش یابند .
21- نور و حرارت مکان مطالعه :
باید مناسب باشد . دمای 20 درجه و نور متوسط که نه خیلی زیاد باشد و نه کم ، مفید خواهد بود
22- زمان مطالعه :
سعی کنید زمان مشخصی برای مطالعه در هر روز در نظر بگیرید ، به طوری که در
آن زمان به هیچ کار دیگری نپرداخته ، آمادگی کامل برای مطالعه داشته باشید
.
23- با توجه به اینکه تحقیقات نشان داده است مطالعه در هنگام شب (قبل از
خواب ) و صبح زود کار آمد تر است ، بیشتر در این مواقع مطالعه کنید .
24- وضعیت بدن در هنگام مطالعه :
نشستن پشت میز مطالعه بهترین وضعیت مطالعه است ، لذا از دراز کشیدن
بپرهیزید که تمرکز حواس را از بین می برد و موجب خواب وآلودگی می شود .
25- یادداشت برداری و خلاصه نویسی :
با یادداشت برداری و خلاصه نویسی می توانید مطالبی را که نیاز به اندیشه
وتفکر بیشتری دارند و یا باید آنها را حفظ کنید راحت به خاطر بسپاریید .
26- تند خوانی :
سعی کنید تند خوانی را بیاموزید و تمرین کنید که تند بخوانید تند خوانی
باعث صرفه جویی در وقت و تمر کز حواس می شود شما می تونید با توجه به
اهداف خود ، برای مطالعه مطالب گوناگون از روش های مختلف استفاده کنید .
27- حداکثر استفاده از تجربیات :
بکوشید به مطالب مطالعه شده معنایی شخصی بدهید و از روشهایی که به تجربه
دریافته اید بیشترین بازدهی را برای شما را دارد ، حداکثر استفاده را
بکنید .
28- برقراری پیوند میان مطالب آموخته شده :
بین مطلب جدیدی که می خواهید یاد بگیرید و مطالبی که قبلا یاد گرفته اید پیوند برقرار کنید .
29- تصویرسازی ذهنی و تجسم عینی :
در هنگام مطالعه برای یادگیری مطالب از تصویر سازی ذهنی و تجسم عینی
استفاده کنید. این تصاویر در بازیابی و به خاطر آوردن مطالب نقش بسزایی
دارند .
30- خط کشیدن زیر عبارت مهم :
خط کشیدن زیر عبارات و مطالب مهم در باز خوانی و تمرکز بیشتر روی آنها موثر است .
31- بیان مطالب :
سعی کنید مطالبی را که مطالعه می کنید برای خود بیان و تکرار کنید ، زیرا یاد آور ی مطالب خوانده شده باعث یادگیری بهتر می شود .
32- وقت کافی برای مطالعه :
میزان یادگیری با مدتی که صرف آن می شود ، رابطه نزدیک دارد بنابراین توصیه می شود که برای مطالعه وقت کافی در نظر بگیرید .
33- از بر خواندن :
از برخواندن مطلبی که قبلا یاد گرفته اید برای شخص دیگری که بتواند
اشتباهات شمارا اصلاح و جا افتاده گی های آن را گوش زد کند بسیار مفید
است.
34- برگه نکته ها :
استفاده از برگه نکته ها ( نوشتن نکته ای دارای اهمیت خاص بر یک روی
برگه و دادن تعریفی از آن به ربان خودتان بروی دیگر آن ) نیز می تواند
شگردی موثر در مطالعه باشد .
35- استفاده از نقشه ها و تصاویر :
سعی کنید از نقشه ها ، تصاویر و نمودار هایی کتابها حداکثر استفاده را بکنید و خوب به آنها دقت کنید .
36- تقسیم مطالب :
مطالب دشوار را به قسمت های ساده تر و کوچکتری تقسیم کنید .
37- تمرکز نیرو :
برای انکه برخویش مسلط شوید باید بتوانید نیروی خود را متمرکز کنید و آن را در مسیر هدف از پیش تعیین شده بکار بیندازید .
38- تغذیه مناسب اعم از غذا و اکسیژن :
ذهن آدمی همچون دیگر اعضای بدن برای فعالیتهایی روزانه خود به مواد غذایی
و اکسیژن کافی نیاز مند است . باید با تغذیه مناسب انرژی مورد نیاز مغز را
تأمین کنید همچنین تغذیه مناسب یکی از مهترین عوامل موثر در افزایش کارآیی
حافظه است .
39- عدم استفاده از دخانیات :
استفاده از سیگار یا دخانیات نه تنها موجب خستگی زود رس جسم و روان می شود
. بلکه عمل طبیعی نظام عصبی با حافظه را نیز مختل می کند و تاثیرات دائمی
بروی حافظه خواهد گذاشت بنابراین منطقی نیست که دخانیات را وسیله ای برای
رفع خستگی یا عاملی برای افزایش تمرکز حواس بدانیم چرا که سیگار با کم
کردن میزان اکسیژن مغز باز دهی آن را کاهش می دهد .
40- سلامت و آرامش ذهنی و عاطفی :
وجود سلامت و آرامش ذهنی و عاطفی شرط اصلی مطالعه خوب است بنابراین باید
تلاش کنیم که در آرامش فکری هرچه بیشتر به مطالعه بپردازیم و در پی ایجاد
آرامش فکری و بهداشت روانی باشید .