تایر و چیز هایی که نمی دانید

تایر و چیز هایی که نمی دانید

مقدمه

تایر به عنوان آخرین عضو گردنده از سیستم انتقال قدرت می باشدکه نقش مهمی را در کنترل خودرو بر عهده دارد.پس انتخاب لاستیک و نگهداری از آن از عوامل مهم برای عملکرد هر چه بهتر این عضو از سیستم محسوب می گردد. یکی از موارد قابل توجه در مورد تایر باد لاستیک می باشد.برای روشن شدن هر چه بهتر این اصل به مثالی اشاره می کنیم.    

بقیه در ادامه مطلب 

باورتان می شود در هر قدمی که بر می دارید نیرویی چند برابر وزنتان را به پاها وارد می کنید؟البته پزشکان معتقدندکه این نیرو به صورت یکسان روی تمامی پا وارد نمی شود.براساس مطالعات پزشکی شما چه لاغر باشید چه چاق موقع دویدن یا راه رفتن بیشترین فشار را روی قسمتی از پا وارد می کنید که مثل یک ضربه گیر وزن شما را تحمل می کندو مانع از آسیب رسیدن به استخوان ها می شود. جالب است بدانید همین نظریه را مهندسان مکانیک در مورد لاستیک خودرو دارند.براساس مطالعات صنعتی ترکیب باد و لاستیک در خودرو مشابه استخوان و

گوشت پاشنه پا است.به این ترتیب که تنها 5درصد وزن خودرو روی لاستیک وارد شده و95درصد دیگر را باد درون لاستیک تحمل می کند.به همین دلیل کارشناسان فنی خودرو از لاستیک به عنوان پاشنه آشیل اتومبیل یاد می کنند.آنها توصیه می کنند همان طورکه به سلامتی پاهایتان فکر می کنید  برای حفظ ایمنی ماشین و البته خودتان به فکر سلامتی ((پای))خودرویتان هم باشید.مهم ترین توصیه مکانیک ها در این خصوص کنترل ماهیانه فشار باد لاستیک است.فشار باد تایرها براساس استانداردهای خاصی تنظیم می شودکه خودروسازان در دفترچه راهنمای خودرو آن را اعلام می کنند.معمولا فشار باد لاستیک برای هر خودرو به صورت برچسبی در کنار در طرف راننده یا در صندوق عقب هم تعبیه می شود.به گفته کارشناسان لاستیک میزان فشار باد تایر برای خودرو های سواری بین 30تا 35 PSi  است.اگر فشار باد لاستیک پایین تر از میزان اعلام شده باشد ،باعث لغزش یا جابجایی بیش از 

حدتایر در ناحیه تماس با جاده شده و درنتیجه سبب افزایش حرارت بیش از حد آن می شود.همین مشکل در مورد فشار بیش از حد باد نیزصادق است.درصورتیکه فشار باد تایر بالاتر از حد استاندارد باشد تماس لاستیک با جاده ناقص بوده که علاوه بر کاهش عمر تایر می تواند برای سرنشینان خودرو خطر آفرین باشد.کارشناسان لاستیک توصیه می کنند پیش از حرکت وزمانی که تایر خنک است اقدام به تنظیم فشار باد آن کنید.معمولا پس از رانندگی طولانی، حرارت وفشار باد افزایش پیدا می کند.بنابراین در این حالت اگر فشار باد تایر از حد توصیه شده بیشتر 

باشد هیچگاه آن را کم نکنید وپس از خنک شدن ،مجددا فشارباد تایر را کنترل کنید.توصیه دیگر اهل فن، تنظیم فشار باد براساس باری است که خودرو حمل می کند.شمانباید باری که بیش از  حدمجاز برای وسیله نقلیه تان است را با آن حمل کنید.اگر به هر دلیلی مجبورشدید تاباری بیش از حد مجاز را روی خودروتان وارد کنیدباید براساس دستورالعمل دفترچه راهنمای خودرو ومشورت با کارشناسان فنی میزان  فشار باد لاستیک را افزایش دهید.

انتخاب متناسب با کاربری

فعالان بازار لاستیک توصیه می کنند به منظور انتخاب صحیح رینگ و لاستیک ،پس از مطالعه کتابچه راهنمای خودرو ،به کاربری ماشین تان توجه کنید.به گفته آنها ، دراین زمینه به عواملی مثل کاربری استاندارد یا اسپرت،تحمل بار معمولی یا زیادو…. باید توجه کنید.معمولا خودروهایی که از کمپانی خارج می شونددارای لاستیک های فابریک با کاربری استاندارد هستند.برای نمونه روی خودرویی مثل پژو206 ،لاستیک و رینگ استاندارد با سایز 14/65/185

نصب شده است.اگر شما می خواهید این خودرو را به حالت اسپرت تغییر دهید سایز رینگ و لاستیک متناسب با این کاربری 16/45/205 خواهد بود.عدد 205 پهنای لاستیک به میلیمتر ،45 عرض به میلیمترو16 قطر رینگ به اینچ را نشان می دهد.امروزه چون نیروی انتظامی نسبت به اسپرت خودروها حساس شده است،مردم کمتر به سراغ رینگ اسپرت می روند وچندسالی است که استقبال مردم از رینگ و لاستیک های پهن و اسپرت کم شده است.کارشناسان فنی خودرو معتقدند رینگ و لاستیک های پهن یا به اصطلاح عام((اسپرت)) زیبایی خاصی به خودرو می دهد اما همین لاستیک پهن باعث خشکی حرکت فرمان می شود.

((رادیال)) یا ((بایاس))؟

گام بعدی در انتخاب لاستیک توجه به نوع تکنولوژی تولیدی آن است. به طور معمول لاستیک های موجود در بازار در دو نوع بایاس و رادیال است.به گفته کارشناسان ، در تولید لاستیک های بایاس که از تکنولوژی قدیمی برخوردار هستند،از الیاف ورشته های نخی استفاده می شود.درحالیکه در تولید لاستیک های رادیال از رشته های سیمی استفاده می شود.فروشندگان تایرمعتقدند که تایرهای بایاس اگر تحت تاثیر نیروهای عمودی قرار بگیرند ،سطح تماس آج آنها تغییر شکل داده وبه مرور حالت جمع شده پیدا می کند.این مساله باعث کاهش عمرلاستیک وچسبندگی آن به جاده می شود.درمقابل تایرهای رادیال به دلیل ساختار محکم وتغییرات اندک شکل آج ها،

درپیچ،چسبندگی خوبی به سطح جاده دارند.این لاستیک ها به دلیل به کارگیری رشته های سیمی در ساختار خود،تحمل سرعت بالاتری نسبت به تایرهای بایاس را دارندوعمرآنها نسبت به لاستیک های بایاس 40تا60 درصد بیشتراست.به گفته فعالان بازار ،تکنولوژی تولیدی اکثر شرکت های ایرانی از نوع بایاس بوده و اکثر تایر های رادیال وارداتی هستند.توجه داشته باشید قیمت لاستیک های رادیال بیشتر از نوع بایاس بوده ونوع تایر روی آن حک شده است.

راه تشخیص یک لاستیک تازه تولید شده با لاستیک انباری

از دغدغه ها ونگرانی ها رانندگان در زمان خرید لاستیک، خرید یک لاستیک تازه تولید شده است.

متاسفانه در کشور ما لاستیکهای خارجی بیشماری وجود دارد که بیش از پنج سال از تاریخ ساخت آنها گذشته است.این مورد برای لاستیکهای ساخت داخل کمتر وجود دارد.

خطرات این لاستیکها با توجه به شرایط آب و هوائی گرم و جاده های پر دست انداز،رعایت نکردن سرعت مطمئنه و خانواده های پر جمعیت و تکمیل ظرفیت کامل خودرو توسط افراد خانواده،  … باعث ناامنی استفاده از این لاستیکها در جاده های کشور به خصوص در زمان مسافرت و استفاده از خودرو در مدت زمان و ساعت بیشتر می گردد.

این لاستیکها که در بازار به اصطلاح لاستیک انباری شناخته می شوند.به دلایل مختلفی نظیر توقیف محموله های قاچاق، عدم فروش در یک کشور به دلایل مختلف و انتقال آنها به یک کشور ثالث و یا لاستیکهائی که در یک سری ساخت در کارخانه مشکل فنی داشته که توسط تولید کنندگان به کشورهای جهان سوم قاچاق می گردند.و دلایل بسیار دیگر که فقط سازندگان ازآن باخبر هستند.

این لاستیکهای انباری توسط فروشندگان جزئی با قیمتی در حدود ده الی بیست هزار تومان کمتر از لاستیکهای تازه تولید شده از عمده فروشان لاستیک خریداری می گردد.در زمان خرید فروشندگان از وضیعت انباری بودن آن اطلاع می یابند.متاسفانه این صداقت در زمان فروش به مشتریان وجود ندارد و بدون اطلاع به مشتری و با همان قیمت لاستیک تازه تولید شده به مشتری از همه جا بیخبر فروخته می شود.

این لاستیکهای انباری هیچ تفاوت ظاهری با یک لاستیک تازه تولید شده ندارند. وازنظر شکل ظاهری نمی توان تشخیص انباری بودن آن را داد.سازندگان خودرو جهت مشخص نمودن زمان تولید لاستیک ملزم به ثبت تاریخ ساخت هستند.

متاسفانه این تاریخ به گونه ائی برلاستیک درج شده که توسط مصرف کننده به راحتی قابل تشخیص نیست.با مطالعه مطلب ذیل به راحتی میتوانید زمان تولید لاستیک را متوجه شوید.در جداره بیرونی لاستیکها یک عدد چهار رقمی درج شده است که مشخص کننده زمان تولیدآن است. این عدد بر اساس سال تولید و تعداد هفته است. دو رقم اول تعداد هفته و دو رقم آخر سال تولید را نشان می دهد.قابل ذکر است مصرف لاستیک هایی که  ازتاریخ تولید آنها بیش از 3 سال می گذرد مناسب نیست.

فرضا درج عدد 1607بر روی یک لاستیک یعنی این لاستیک در هفته شانزدهم سال 2007 تولید شده است.اگر این عددسه رقمی باشد به معنای تولید قبل از سال 2000 می باشد.نکته ی دیگر قابل ذکر در مورد لاستیک های ایرانی این است که در هنگام خرید حتما دارای علامت استاندارد باشند.لاستیک های ایرانی از این دسته در دونوع در بازار یافت می شوند.در نوع اول لاستیک ایرانی در دوطرف خود دارای مهراستاندارد می باشد که این نوع لاستیک  درجه یک محسوب می شود.اگر لاستیک تنها در یک طرف دارای علامت استاندارد باشد بیانگر این است که لا ستیک درجه دو می باشد.لاستیک هایی که در زمان تولید در کارخانه به هر علتی در حین تولید مانند قطع برق وقفه ای در تولیدشان می افتد به جمع لاستیک های درجه دو می پیوندند.

نکته هایی درباره رینگ

یکی از توصیه های کارشناسان توجه به همخوانی رینگ و لاستیک خودرو است.آنها توصیه می کنند هنگام انتخاب رینگ ،به نوع وسیله نقلیه، اندازه و نوع تایر(تیوبلس یا تیوب تایپ ) توجه کنید.رینگ مورد نظر حتما باید با استاندارد وسیله نقلیه و متناسب به نوع تایر انتخاب شود. کارشناسان توصیه می کنند از رینگ های زنگ زده ،پوسیده، تاب دار یا جوشکاری شده مطلقا استفاده نکنید. درصورت انتخاب تایر تیوبلس (بدون تیوب) دقت کنید لبه های رینگ(محل نشیمنگاه طوقه به تایر) سالم و بدون زدگی باشد. همچنین از هرگونه تغییرات بر روی رینگ مثل جوشکاری ، سنگ زدن و ساج انداختن و… پرهیز کنید. همچنین توجه به سوراخ پیچ روی سطح رینگ بسیار مهم است. سوراخ های پیچ برروی سطح کروی شکل حالت واشرفنری دارند.اگر با رینگی برخورد کردید که سطح کروی سوراخ های پیچ آن به هر دلیلی صاف شده بود از خرید آن جدا خودداری کنید.

مقدمه:

  تایرهای بدون تیوب یا تیوبلس (Tubeless Tire) گونه ای از تایر هستند که به سبب بهره مندی از خصوصیات کیفی ویژه ای از جمله ایمنی بالا، راحتی در کار و عملکرد خوب، در میان انواع تایر جایگاه ویژه ای را بخود اختصاص داده اند. در این نوشتار سعی شده است که ساختار تایر تیوبلس، عملکرد و نیز مزایای این لاستیک مورد توجه و بحث قرار گیرد.

1. ساختمان لاستیک تیوبلس
تایر تیوبلس از لحاظ ساختمان شبیه به لاستیک معمولی میباشد؛ با این تفاوت که جدار داخلی آن بوسیله لایه نازکی از بوتیل (Butyl) بطور کامل عایق بندی شده است. این لایه لاستیک که از پلیمریزاسیون ایزوبوتیل بدست می آید، همان لایه نازکی است که در جدار داخلی تیوب های معمولی مورد استفاده قرار میگیرد. این لایه مانع از نشتی هوا شده و بنابراین تایر و لبه چرخ تشکیل یک مخزن هوا را میدهند که مانند تیوب معمولی قابلیت نگهداری هوا را دارا است. لذا در لاستیک تیوبلس نیازی به تیوب و روبان لاستیکی دور چرخ (Flap) نیست. همچنین بر خلاف لاستیک های معمولی که بر روی چرخ چند قسمتی (Multi-piece Wheel) سوار می شوند، لاستیک تیوبلس می تواند بر روی چرخ یکپارچه (Single-piece Wheel) سوار شود.

 

2. عملکرد لاستیک تیوبلس

درصورتی که شیئی مانند میخ وارد بدنه لاستیک معمولی و تیوب شود، با سوراخ کردن جداره آنها موجب خارج شدن سریع هوا خواهد شد. این در حالیست که در لاستیک تیوبلس پس از ورود میخ به بدنه لاستیک اطراف آن به سرعت آب بندی شده و خود میخ نیز بعنوان درپوش راه خروج هوا را می بندد.
    یک تایر تیوبلس که درست نصب شده باشد، بطور متوسط باد را با سرعت 25/0 اتمسفر در روز از دست میدهد، لذا اگر تایر تیوپلس باد  را با سرعتی بیشتراز مقدار ذکر شده از دست بدهد باید ابتدا از بابت سفت بودن درپوش سوزن باد اطمینان حاصل کرده، سپس به دنبال پنچری موجود در لاستیک گشت.

3. مزایای لاستیک تیوبلس

هرچند که هر دو لاستیک معمولی و تیوبلس در اندازه یکسان و فشار باد یکسان میتوانند میزان بار یکسانی را تحمل کنند، لیکن لاستیک تیوبلس مزایای خاصی دارد که به ذکر آنها می پردازیم.

• نصب لاستیک تیوبلس بسیار ساده تر است.
• استفاده از آن موجب کاهش وزن خودرو می شود.
• تعداد قطعات کمتر و تعمیر آنها ساده تر است.
• افزایش عمر تسمه درون لاستیک (Bead) بسبب افزایش فضای خالی در چرخ که منجر به کاهش انتقال حرارت از لنت ترمز خواهد شد.

• افزایش عمر تاج و دیواره جانبی لاستیک.
• افزایش تعادل جانبی بر سر پیچ ها و در هنگام دور زدن به دلیل کمتر بودن ارتفاع در مقطع لاستیک.
• عدم انفجار لاستیک به سبب پنچری و افزایش ضریب ایمنی.
• افزایش فاصله زمانی میان پنچری و خوابیدن لاستیک که به راننده این امکان را میدهد که خود را به تعمیرگاه برساند.
• کاهش صدمات وارده از دست اندازهای مسیر به جلوبندی به سبب مقاومت لاستیک نسبت به ضربات وارده.
• عدم امکان وجود پنچری ریز در لاستیک بدلیل ساختار خاص لاستیک تیوبلس.
• عدم امکان نفوذ شیء ریز از کناره لاستیک به داخل آن. 
مشخصات لاستیک خودرو 

روی دیواره بیرونی هر تایر، اعداد و کدهایی درج شده است که در حقیقت شناسنامه لاستیک خودرو هستند. در ذیل مفهوم این علائم بیان شده است. در ادامه به شرح برخی از مهمترین آنها می­پردازیم.  

 الف) اندازه تایر  

 اندازه لاستیک خودرو با علائمی همچونP185/60R1۴ نشان داده می‌شود.که بدین معنی میباشد:

P = تایر خودروی شخصی 

 185= پهنای تایر  (برحسب میلی­متر)    

 60= نسبت ارتفاع دیواره لاستیک به پهنای آن (برحسب میلی­متر)

R = رادیال  

14= قطر رینگ (بر حسب اینچ)   

دانستنی هایی بسیار مفید در مورد لاستیک اتومبیل

علاوه بر علائم بالا علائمی مانند89H بر روی لاستیک وجود دارد که به H  شاخص سرعت (در بخش “ج” به آن اشاره شده ) و به عدد 89 عنوان شاخص بار می گویند یا حد بارگذاری(که در بخش” ب” به آن اشاره شده ) می گویند.

 ب)حد بارگذاری    

 این عدد نماینده حداکثر وزنی است که تایر می‌تواند تحمل کند، هنگامی که حداکثر مقدار مجاز فشار را  داشته ‌باشد و بین صفر تا 279 متغیر است. برای خودروهای شخصی، عدد حد بارگذاری بین 71 تا 100 است.برای مثال، حد بارگذاری برای خودروی پراید 76 و معادل 400 کیلوگرم بار است، یعنی این تایرهنگامی که حداکثر فشار باد مجاز را دارد (بخش “و” را ببینید)، حداکثر400 کیلوگرم را می‌تواند حمل کند.توجه داشته باشیدهرگز لاستیکی را که حد بارگذاری آن کمتر از میزان توصیه­شده از سوی سازنده خودروست، روی رینگ نصب نکنید.